افزایش قیمت، امکان عرضه گندم و آرد صنعتی را در بورس کالا مهیا کرده است؟!
عملکرد ضعیف دولت در راستای تنظیم بازار کالاهای اساسی به ویژه از ابتدای سال 1401، درحالی که طی حدود یک سال از شروع به کار رییس جمهوری جدید، همواره بر کاهش قیمت‌های محصولات غذایی تاکید و تصریح کرده، انتقادات و نارضایتی‌های را درپی داشته است. آخرین اقدام دولت در آزادسازی نرخ آرد صنعتی و افزایش 100 تا 150 درصدی برخی محصولات تبدیلی مانند ماکارونی، ناشی از افزایش قیمت خرید تضمینی گندم بوده است. برهمین اساس، بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند، آرد صنعتی، به‌عنوان نخستین گام برای عرضه گندم در بورس کالا باید عرضه شود.
دولت طی هفته‌های گذشته و تعطیلات عید فطر، به درخواست صنایع، قیمت آرد صنعتی را به هر کیلوگرم 15 تا 16 هزار تومان افزایش داد که پیامد آن در همین سه چهار روز اخیر، افزایش قیمت 150 درصدی ماکارونی و کمبود عرضه آن در بازار، همچنین افزایش قیمت 50 درصدی برخی محصولات بیسکویت و غیره بوده است.
در همین حال، اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان‌ها (زیرمجموعه شرکت بازرگانی دولتی ایران)، با ارشال نامه‌ای به انجمن کارخانه‌های تولید آرد، اعلام کرده است که گندم کشاورزان را با نرخ هر کیلوگرم 12 هزار تومان باید خریداری کنند و برای بارگذاری قیمت آرد هم باید با اداره غلات استان‌های مربوط هماهنگ باشند.
رشد قیمت مواد غذایی و محصولات کشاورزی طی یک ماه اخیر در بازارهای جهانی نیز شتابان بوده و به بیش از 13 درصد رسیده است. گندم در صدر این گروه کالایی و رکورددار گرانی در یک‌ماهه اخیر(اپریل) قرار دارد که طبق جدیدترین آمار منتشر شده از سوی بانک جهانی قیمت هر تن از این محصول ۲۶ درصد افزایش یافته و به ۶۷۲ دلار رسیده و نسبت به ماه قبل (مارچ) 95 دلار رشد کرده است.
به‌این‌ترتیب و با مقایسه قیمت آرد در سطح جهان و ایران، با توجه به افزایش قمیت آرد صنعتی به هر کیلوگرم 16 هزار تومان، نرخ این کالا در بازارهای داخلی نسبت به منطقه و جهان، کمتر از قیمت آرد در 84 کشور جهان است.
ناگفته نماند که پرداخت یارانه دولتی به آرد طی دهه‌های اخیر، این محصول را در ردیف کالاهای قاچاق معکوس قرار داده بود که حالا به گفته مسئولان دولتی با افزایش قیمت اخیر، قاچاق آرد و فروش غیر مجاز آرد یارانه‌ای در خارج از سیستم توزیع دولتی به‌طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت!
دولت از سال 97 تاکنون، نرخ نان را در نانوایی‌هایی که آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند، افزایش نداده است و وزیر اقتصاد نیز طی روزهای گذشته، تصریح کرده است که قیمت نان تا پایان امسال هم تغییر نخواهد کرد. البته عرضه گندم و آرد در بورس کالا هم از سال 97 تاکنون متوقف شده است و حالا با افزایش قیمت آرد صنعتی و گندم که گام‌های نخست دولت برای حذف نرخ‌های مصوب است، به‌نظر می‌رسد، دست‌کم آرد صنعتی بزودی وارد بورس کالا شود. در این صورت، مبنای قیمت‌گذاری آرد با عرضه و تقاضا و کشف قیمت در بورس انجام خواهد شد و مانند سیمان و فولاد، دست واسطه‌ها و دلالان، همچنین قاچاق معکوس از بازار این کالای اساسی و استراتژیک کوتاه می‌شود. البته اگر دولت و به‌خصوص، وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه اقدام کنند!
مولود غلامی- روزنامه‌نگار بازار سرمایه
